Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан гишүүд асуулт тавьж хариулт авлаа.
УИХ-ын гишүүн Ш.Адьшаа:
-Монгол Улсын Үндсэн хуулийн ззэл бармтлал, Үндсэн хуультай зөрчилдсөн хууль оруулж ирж хэлэлцүүлмээргүй байна. Үндсэн хуулийн 57 дугаар зүйлд нийслэл дүүргүүдэд хуваагдана гэж заасан. Гэтэл УИХ, Засгийн газар Үндсэн хуульд заасан энэ асуудлыг чуулганаар хэлэлцүүлэх нь зөв юм уу. Хот биш Монгол Улсын Засаг захиргааны нэгжийн тухай асуудлаа хэлэлцүүлмээр байна. Хөдөө орон нутагт эмчлэх хүнгүй эмнэлэг, сургах сурагчгүй сургууль байна. Сумуудаа нэгтгэх асуудлыг оруулж ирж болдоггүй юм уу. Хот гэдэг нэрийн дор шинэ бүтэц бий болгох асуудал орж ирж байна. Хархорхиныг хот болгохыг зөвшөөрнө. Дүүргүүдийг хот болгоно гэдэг Үндсэн хуультай зөрчилдсөн асуудалд хариулт авмаар байна.
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ:
-Хотын асуудлыг УИХ цогц байдлаар хэлэлцэж байгаагүй. УИХ болохоор нийслэлийн асуудал гээд орхидог, Засгийн газар мөн нийслэлийн асуудал гээд шийдэх эрхийг нь өгдөггүй. Парламентад орон нутгийн гишүүд нь олонхи байдаг, төсвөө орон нутагтаа илүү тавиад яваад байдаг. Ийм байдалтай Улаанбаатар хот явсаар байгаад шийдэл гаргах эрх мэдэл ч байхгүй, шийдэл хийх мөнгө ч байхгүй болчихоод байна. Одоо ийм байдлаар цогц реформ хийхгүй явбал 86 га дотор байгаа Бага тойруу доторх эрх мэдэл тэсэрнэ, дийлдэхгүй.
Бага тойруу доторх 86 га дотор өнөөдөр шүүх, хууль тогтоох, гүйцэтгэх гол байгууллага байна. Энийг задлахгүйгээр хотын түгжрэлийн асуудлыг шийднэ гэж байхгүй. Парламентын гшишүүддээ уриалж байна. Сонгууль бодсон бол ийм эрсдэлтэй галтай юмыг оруулж ирж яах юм. Энэ удаад шийдэхгүй, орон нутгийн сонгууль гээд шийдэхгүй. Он гараад дараагийн сонгууль гээд шийдэхгүй. Ингэж биенээ хуурсаар явтал асуудал хуралдаад байна.
Хотын асуудлыг цогц байдлаар шийдэхэд битгий бойкот хийгээч ээ, орон нутгаа зөвхөн урдаа битгий бариач ээ. Бойкот хийхгүй, сонгууль гэж жижгээр харахгүй, том зургаар нь хараад цогц реформ хийгээд өгчих хэрэгтэй. Засгийн газрыг аваад би Хөшигийн хөндий рүү нүүе гэж байгаа юм. Их ,дээд сургууль гар аа би үлдэе гэхээр хэн ч нүүхгүй. Тэр хүртэл Бага тойруугаас гүүр бариад гарах реформ хийе гэж байгаа юм.
Үндсэн хууль дээр нэгдмэл байсан шиг хамтдаа хийвэл болно. Одоо суурь асуудлаа шийдчихье, энэ агуулгаар парламентын гишүүн, Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байсан хүнийг Улаанаатар хотын даргаар тавьсан. Олон жил ярьсан, Одоо шийдчихье, болохгүй гэдэг зүйл зөндөө л сонсч явлаа. Одоо болгох талаас нь харчихая. Тэгвэл Б хувилбараа танилцуул л даа. Б хувилбар байхгүй байж А хувилбар болохгүй гэж явсаар байтал энэ хот баларлаа. Бүгдээрээ төвлөрөөд асуудлыг нь шийдээд өгчихье.
Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар:
-1992 оны шинэ Үндсэн хууль батлагдсанаас хойш Монгол Улс Хот тосгоны эрх зүйн байдлаа шийдэж чадалгүй 30 гаруй жил болсон. Хот тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуулиар ард иргэд нь хотын даргаа шууд сонгох хуультай. Гэтэл засаг захиргааны нэгжийг дагуулж хотын даргыг томилж ирсэн.
УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин:
-Хөшигийн хөндийг яаж хөгжүүлэх гэж байгаа вэ. Дагуул хот үүсэх нь. Эдийн засгийн бүтцийг шийдэх нь чухал. Шинэ хот байгуулагдах юм бол Улаанбаатар хоттой яаж холбогдох вэ. Түгжрэлтэй үед 45 минут явж хүрдэг. Төв аймгийн нутаг дэвсгэртэй яаж уялдах вэ. Нутаг дэвсгэрийн зааг хязгаарыг яаж шийдэх вэ. Богд хан уулын дархан цаазат газарт орсон Зайсан, Яармагийн асуудлыг шийдэх үү. Жил бүр сонгуультай болох юм уу. Тодруулж өгнө үү. Хороодын Засаг дарга нарыг эрх мэдэлтэй болгоно гэдэг зөв. Хэрвээ эрх мэдэлтэй болох юм бол газрын наймаа замбараагүй болох вий.
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ:
-Нэгдүгээрт, Шинэ зуун мод хот гэж нэрлэнэ. Төв аймгийнхны санал. Хоёрдугаарт, Төв аймаг аймгаараа л байна. Төв аймгийн газар нутагтай холбоотой ямар ч асуудал гарахгүй. Төв аймгийн нутаг дэвсгэр дээр улсын чанартай хот байгуулагдана л гэсэн үг. Одоо байгаа аймаг илүү өргөжин төлнэ.
Дээрээс нь яагаад Шинэ зуун мод хот гэж нэрлэж байгаа вэ гэвэл нисэх буудал орчим нь аймгийн төвөөсөө илүү хөгжих гээд байгаа учраас аймгаа орхигдуулахгүй байх зорилготой.
Онгоцны буудалтай Улаанбаатар хотыг яаж холбох вэ. Цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хажуу талаас Туул гол дээгүүр гүүр тавина. Хотын төвийн урсгалтай гурван цэгээс гүүрээ хүрсэн томоохон замын байгууламж хийгдэнэ. Энэ гүүр шууд яваад Хүрхрээгийн амын хажууд ирээд тунелээр хүрээд Номтын ам руу гарна. Аймгийн төв энэ тунелээр гараад 1,5 км –т байгаа онгоцны буудал руу очно. Энэ тунелийн бүтээн байгуулалтад Оюутолгойн инженерүүд зөвлөгөө өгч ажиллана.
10 мянган метрийн гүнд манай инженерүүд бүтээн байгуулалт хийж чадсан. Энэ чадвараа нийслэлийн түгжрэлийг бууруулахад Улаанбаатар хотын төвийг Хөшигийн хөндийтэй холбох том тунелэн байгууламжийг хийхэд ашиглана.23- 25 орчим км үргэлжилсэн тунель хийнэ. Тэгэхээр хотын төвөөс Хөшигийн хөндий рүү шууд гүүр облон тунелээр дамжиж холбогдоно.
Засгийн газрын баталгаа болон санхүүгийн эх үүсвэр дагаж орж ирж байгаа. Ингэж Бага тойруу дахь эрх мэдлийг задална.
Төв аймгийн нутаг руу Засгийн газар нүүж болохгүй гэдэг юм яриад байгаа. Богд хан уул өөрөө дархан цаазат уул. Богд хан ууланд Их тэнгэр цогцолбор байгаа. Төв аймгийн газар нутаг дээр очих гэдэг агуулга биш. Нөгөө талаараа Бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлалын дагуу улсын төвшинд үйл ажиллагаа явуулж байгаа аль ч байгууллага улс орны нутаг дэвсгэр дээрээ аль ч төвшинд ажиллах эрх нээлттэй.
Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар:
-Нэгд, Төв аймгийн нутаг Сэргэлэн, Алтанбулаг сумын нутаг дэвсгэр дээр 2012 онд Засгийн газрын тогтоолоор 31 мянга га газрыг улсын тусгай хэрэгцээнд авсан. 31 мянга га нутаг дээр Шинэ зуун мод хотын эрх зүйн байдлыг боловсруулж ор гэдэг даалгаврыг энд суугаа УИХ -ын гишүүд 2020 онд Засгийн гакзарт даалгасан. Энэ тогтоолын дагуу Шинэ зуун мод хот эрх зүйн байдлын тухай хуулийг оруулж ирж байгаа. Энэ хуулиар дагуул хотоос олсон орлогын 20 хувийг Төв аймагт төвлөрүүлж өгөх, 80 хувийг эдийн засгийн тэлэлтэд зарцуулах хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулийг оруулж ирсэн.
Цаашид Шинэ зуун мод хот нь аялал жуулчлал, тээвэр логистик, төрийн захиргааны төв байгууллага, худалдаа үйлчилгээний төв, санхүгийн төв гэсэн тэргүүлэх таван чиглэлтэй хот байхаар төлөвлөсөн. Татварын эрх зүйн хөнгөлөлттэй орчинтой байна.
Сэтгэгдэл бичих